Η ζωή, τα ταξίδια και το έργο του οικουμενικού συγγραφέα, μέσα από πρώτες του εκδόσεις, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, χειρόγραφα και προσωπικά του αντικείμενα εκτίθενται πρώτη φορά και δίνουν την ευκαιρία στο κοινό να δει το δακτυλογραφημένο πρωτότυπο κείμενο του παιδικού βιβλίου «Ο Μέγας Αλέξανδρος» με χειρόγραφες διορθώσεις του συγγραφέα, τα χειρόγραφα σημειώματα που αντάλλασσε με τον πρώτο του έρωτα, τη δασκάλα του των αγγλικών, Κάθλιν Φορντ, το λεύκωμα με φυτά της θάλασσας που είχε στο γραφείο του-δώρο φίλης του, το σημειωματάριο-λεύκωμα που είχε από κοινού με τον Άγγελο Σικελιανό, την καρτ-ποστάλ του Ζορμπά κ.ά.
Στόχος της έκθεσης είναι να φανερωθεί η οικουμενικότητα του Καζαντζάκη, αλλά και να αποτυπωθεί στον θεατή, μέσα από το έργο και την παρουσίαση της ζωής του, ένα μήνυμα ελπίδας και αισιοδοξίας.
Στο πλαίσιο αυτό, προβάλλονται οι σημαντικότεροι «σταθμοί» της ζωής του, οι σχέσεις του με το παιδί, το Θεό, τον έρωτα και τη φιλία και βέβαια το πλούσιο συγγραφικό του έργο.
Από τα κυριότερα εκθέματα της έκθεσης είναι το γραφείο, η καρέκλα και γραφομηχανή όπου η γυναίκα του, Ελένη Σαμίου, δακτυλογράφησε επί επτά φορές το μεγαλύτερο έργο του Καζαντζάκη, την «Οδύσσεια».
Στην ενότητα αυτή, η «Οδύσσεια» παρουσιάζεται μέσα από βιβλία, αντικείμενα και την εικαστική παρουσίασή της μέσω βιντεοπροβολής της Αφροδίτης Μπιτζούνη.
Ακολουθούν η ενότητα με τα βιβλία και μεταφράσεις του συγγραφέα σε διάφορες γλώσσες, όπως γερμανικά, γαλλικά, κινέζικα, ολλανδικά, που αναδεικνύουν την οικουμενική του διάσταση αλλά και η ενότητα με τα ταξίδια που σημάδεψαν τη ζωή και το έργο του. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν η πολιτικοκοινωνική δράση του Έλληνα συγγραφέα που προβάλλεται μέσα από φωτογραφίες και ανέκδοτο υλικό, οι βραβεύσεις και οι διακρίσεις του, αλλά και το αντίγραφο της αρνητικής απάντησης του Πατριαρχείου για τον αφορισμό του.
Μεταξύ των προσωπικών αντικειμένων του Καζαντζάκη που παρουσιάζονται ξεχωρίζουν η καρέκλα του, η βαλίτσα του, οι χάρτες που χρησιμοποιούσε, δώρα που λάμβανε από την Κίνα, χειρόγραφα καθώς και προσωπικά του σημειωματάρια, όπως το σημειωματάριο από τα ταξίδια του και το σημειωματάριο όπου κατέγραφε τα όνειρά του.
Στην ενότητα ο «Καζαντζάκης και το Θέατρο» παρουσιάζονται φωτογραφίες από έργα του Καζαντζάκη που έχουν γίνει θεατρικές παραστάσεις ή κινηματογραφικές ταινίες και σκίτσα ενώ δύο ακόμη ενδιαφέρουσες ενότητες της έκθεσης είναι ο «Καζαντζάκης και η Θάλασσα», όπου παρουσιάζονται κοχύλια που μάζευε ο συγγραφέας στις βόλτες του στη θάλασσα και ο «Καζαντζάκης και τα Σύμβολα».
Η έκθεση υποστηρίζεται από πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό όπως μία προβολή-δημιουργία του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού που παρουσιάζει 20 βασικούς σταθμούς των ταξιδιών του με προσωπικό φωτογραφικό υλικό από τα ταξίδια του, ένα βίντεο που παρουσιάζει τον Καζαντζάκη, την Ελένη και τον Κίμωνα Φράιερ (μεταφραστής της «Οδύσειας» στα αγγλικά) από το Μουσείο Καζαντζάκη κ.ά.
Η έκθεση «130 χρόνια Νίκος Καζαντζάκης» συνοδεύεται από εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου.
Βιογραφικό του Νίκου Καζαντζάκη
Ο Νίκος Καζαντζάκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης στις 18 Φεβρουαρίου 1883, Παρασκευή, ημέρα των ψυχών. Η γριά μαμή «τον φούχτωσε στα χέρια της, τον πήγε στο φως και τον κοίταξε καλά καλά, σαν να 'βλεπε λες μυστικά σημάδια απάνω του, τον σήκωσε αψηλά κι είπε: "Ετούτο το παιδί, να μου το θυμηθείτε, μια μέρα θα γίνει δεσπότης"». («Αναφορά στον Γκρέκο», σελ. 75)
Ο Καζαντζάκης παντρεύτηκε δύο φορές. Ο πρώτος του γάμος, με τη Γαλάτεια Αλεξίου, κατέληξε σύντομα σε διαζύγιο. Η δεύτερη σύζυγός του ήταν η Ελένη Σαμίου.
Ο Καζαντζάκης ταξίδεψε πολύ μέσα στην Ελλάδα, την ηπειρωτική και τη νησιωτική, για να γνωρίσει «τη συνείδηση της γης και της φυλής μας», όπως λέγει ο ίδιος, να δει από κοντά τους ανθρώπους της και τους τόπους της, να βυθιστεί στην ιστορία, στην παράδοση, στο μύθο της. Τα ταξίδια τον ευχαριστούσαν και έτρεφαν την ψυχή του. Ακόμη, σε συνδυασμό με τις μελέτες του και τις γνώσεις του, αποτελούσαν πηγή έμπνευσης και συγγραφής.
Έτσι, ταξίδεψε σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και σε τόπους της Μέσης Ανατολής, και έφτασε μέχρι τη Σιβηρία, την Ιαπωνία και την Κίνα. Με την Κύπρο συνδέθηκε πολύ και τάχθηκε σταθερά υπέρ των αγώνων της για ελευθερία.
Ο Νίκος Καζαντζάκης εμφανίστηκε στα γράμματα το 1906 με δοκίμια και άλλα κείμενα σε περιοδικά. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη του λόγου.
Έγραψε ποίηση, μυθιστορήματα, θεατρικά έργα, τραγωδίες, φιλοσοφία, ταξιδιωτικά. Ακόμη, έκανε πολλές μεταφράσεις, όπως το έργο «Η Θεία Κωμωδία» του Δάντη, και διασκεύασε μεγάλο αριθμό παιδικών βιβλίων.
Βασικός άξονας των βιβλίων του είναι η εσωτερική ελευθερία και η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η κοινωνική δικαιοσύνη, η τόλμη –όπως εκφράζεται στο φιλοσοφικό του όρο «η κρητική ματιά» –να κοιτάζεις άφοβα το φόβο, να ζεις τη ζωή των θνητών και να συμπεριφέρεσαι σαν να είσαι αθάνατος, να αγωνίζεσαι για την καταξίωση της ψυχής, μιας ψυχής διαρκώς πεινασμένης και ανικανοποίητης, που κατατροπώνει και κατατρώει τη σάρκα και οδηγεί σε πνευματική υπέρβαση και λύτρωση.
Η ζωή του, λέει ο ίδιος, ήταν ένας κακοτράχαλος ανήφορος, που τον ανέβαινε η σαρανταπληγιασμένη ψυχή του για να φτάσει το σκοτεινό, το μυστηριώδη όγκο του Θεού και να ενωθεί μαζί του.
Παρά το γεγονός ότι ήταν ένας ασκητής, ένας αναχωρητής, αναμείχθηκε και στα κοινά, ακόμη και στην πολιτική ζωή της Ελλάδας.
Μεταξύ άλλων, υπήρξε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων. Το 1947-1948 διετέλεσε Τμηματάρχης της UNESCO στο Παρίσι, από όπου και πάλι παραιτήθηκε, κι ας ήταν σπουδαία εκείνη η θέση, για να μπορέσει απερίσπαστος να επιδοθεί στην αγνή και αφιλόκερδη πνευματική δουλειά, όπως είπε ο ίδιος.
Σήμερα, ο Νίκος Καζαντζάκης θεωρείται οικουμενικός συγγραφέας, ένας κλασικός. Είναι ο πιο πολυμεταφρασμένος Έλληνας συγγραφέας σε όλο τον κόσμο.
Ώρες λειτουργίας της έκθεσης
Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέμπτη 09.00-13.30
Παρασκευή 09.00-20.00
Σάββατο 11.00-16.00
Κυριακή 10.00-18.00
Τιμές εισιτηρίου: 5 ευρώ ενήλικες, 3 ευρώ παιδιά
Aπό το in.gr